عليرضا عباسى از معروف‌ترين خوشنويسان دوره صفويه مى‌باشد و از رقباى ميرعماد بوده است. عليرضا عباسى به‌عنوان خطاط مخصوص شاه‌عباس در همه وقت کنار او بوده و براى همين عباسى را رقم مى‌زده است. در خطوط نستعليق و ثلث تسلط داشته.

تاريخ درگذشت عليرضا عباسى سال ۱۳۰۸ هـ .ق است.
استاد علیرضاعباسی خوشنویس معروف از مفاخر دوران شاه عباس بزرگ می باشد که اصلا اهل تبریز وبه "شاهنواز"معروف بوده است.عليرضا عباسى با میرعماد الحسنی قزوینی خوشنویس معروف ,هم دوره بوده هردو ازشاگردان برجسته میرزا محمدحسین تبریزی که از خوشنویسان ممتاز آن دوره ومقیم تبریز بود هستند.ودر محضر این استاد بزرگوار خط نستعلیق را به حد اعلای کمال رسانیده وبه مقام اجتهاد رسانیده اند.
علیرضای عباسی در حسن خط چنان زیبا وبه قاعده ومحکم می نوشته که برمیرعماد پیشی گرفته است.
علیرضای عباسی خط ثلث را نزد ملاعلی بیک یاد گرفته وقدرت قلمش در رشته نستعلیق وثلث وکتیبه نویسی فوق العاده قوی وعادی است وروی همین اصل همواره مقرب درگاه ومورد عنایت شاه عباس بوده به طوری که متصدی کتابخانه شاهی می گردد .
اغلب علیرضای عباسی در حضور شاه به قطعه نگاری ومرقع آرایی می پرداخته وبه طوری شاه محسورزیبایی نویسی او می شده که حتی گاهی شب ها شاه شمع را به دست خود گرفته وعلیرضا را به نوشتن قطعات زیبا تشویق واغلب اورا به دریافت انعام های زیاد مفتخر می نموده است وبه همین جهت میرعماد وشاگردان او مثل آقا رشید ومیر ابراهیم ومیرزا ابوتراب اصفهانی همیشه بدو حسادت می ورزیده اند.
علیرضای عباسی درصنعت سنگ نویسی نیزکه فن بخصوص است کاملا ماهر وگوی سبقت را ازهمگان خود ربوده وآثار او در اصفهان ومشهد مقدس که به خط عالی نستعلیق نوشته شده موجود می باشد.
این استاد بی نظیرعلاوه بر مهارت کامل در نستعلیق وثلث دررشته انواع خطوط نسخ ومحقق ورقاع وریحان وتوقیع وتعلیق نیزکه شرح هریکی از آنها بعدا خواهد آمد استاد کامل وماهری بوده ونمونه خطوط او در اصفهان به خط جلی (درشت)در طاق های بازار حلاجان واقع در مسجد شیخ لطف الله موجود است.
رساله عینیه شیخ احمد غزالی به قلم علیرضای عباسی در مصر در کتابخانه محمد علی پاشا موجود است وهمچنین رساله مرصادالعباد شیخ نجم الدین رازی که با آب طلا درروی کاغذ خانبالغ نوشته است در اسکندریه نزد یکی از اروپاییان موجود است .کتاب اسرارالنقطه امیر سید علی ابن شهاب الدین محمدهمدانی را به خط نستعلیق بسیار زیبا به سبک میر علی هروی خوشنویس معروف با قلم خفی(ریز)نوشته ودر اسلامبول نزد یکی از مشایخ سلسله جلالی می باشد.
کتاب منتخب تاریخ الجنان ومنتخب کتاب روضه الریاحین از تصانیف امام عبدالله الیافی الیمینی را به دستور شاه عباس به خط ثلث نوشته است وچون این شرح کفاف درج کلیه کتابهائی که این استاد نوشته , ندارد لذا به همین مختصر کفایت می نماید.
کتیبه های مسجد شیخ لطف الله ومسجد مقصود بیک ومسجد شاه به خط علیرضا بوده ودرآنجا خطوط سایر خطاطین نیز از قبیل محمدرضا امامی ومحمد صالح اصفهانی وعبدالباقی تبریزی وجعفر امامی وچند نفر دیگر نیز در مساجد فوق دیده می شود .در اصفهان به غیراز معدودی از کتیبه های علیرضا فعلا چیزی باقی نمانده واغلب کتابهای خطی وقطعات و مرقعات اورا به خارج برده ,زینت بخش موزه های خارجی وکتابخانه های شخصی ساخته اند.
سال تولد آن مرحوم بین 954-959 هجری و وفاتش بین 1079-1084هجری می باشد و گویا در حدود 125سال عمرکرده است واز روی امضاهایی که در روی قطعات ومینیانور ها باقی است معلوم می شود که نامبرده در سلطنت شاه عباس بزرگ (996-1038هجری ) وشاه صفی (1052-1078هجری)حیات داشته است.
یک امضاء اودر کتیبه مسجد مقصود بیک اصفهان(1011هجری)موجود است .در روی مینیاتور شکارگاه گرگ (1052هجری)امضایش دیده می شود ,ومعلوم وی گردد نامبرده متجاوز ازچهل سال در این رشته ها پرچم افتخارومباهات رادردست داشته است .
از اشعار معروف علیرضای عباسی یکی این رباعی است:

تا خانه نشین شدی تو ای در خوشاب
پیوسته مراست از غمت دیده برآب
من خانه دل خراب کردم زغمت
تو خانه نشین شدی ومن خانه خراب

با وجودی که به علیرضای عباسی نسبت نقاشی ومینیاتورسازی وتذهیبکاری می دهند ,به عقیده نویسنده چون وی معاصررضای عباسی مینیاتور سازمعروف که اهل کاشان ومقرب درگاه شاه عباس بزرگ بوده ,می باشد به علت شباهت نام وعنوان ,شاید کارهای اورا اشتباها به علیرضای عباسی نسبت می دهند درصورتی که این یکی فقط خوشنویس معروف بوده واگر در بعضی از تصاویر و مجالس نقاشی ومینیاتورها رقم علیرضای عباسی دیده می شود ,چون نامبرده رئیس کتابخانه سلطنتی بوده از این لحاظ موظف بوده که کلیه کتابهای خطی ومینیاتورها وتذهیب ها وقطعات ومرقعات خطی را که به شاه عباس تقدیم می شده ازلحاظ مسئولیت ,نام خود را روی آنها یادداشت ودردفاتر سلطنتی نیز به ثبت برساند و به علت شباهت اسمی بعضی از مستشرقین اروپایی مانند میتوخ آلمانی وبعضی از مورخین ونویسندگان ایرانی از قبیل آقای عبدالمحمد ایرانی مدیر روزنامه چهره نما درمصر اشتباها علیرضای عباسی را میناتورکاروتذهیب کار معرفی نموده اند در صورتی که این موضوع به احتمال قوی نباید درست باشد.
استاد عباسی بعد ازنیل به مقام اجتهاد بدوا به قزوین رفته ومدتی درآنجا مشغول کتابت بوده وبعدا به اصفهان عزیمت نوموده وبه خدمت شاه عباس شرفیاب و مورد عنایت مخصوص ومقرب درگاه شاهی واقع شده ودر نتیجه همین تقرب ,رقابت سختی بین او ومیرعماد الحسنی قزوینی خوشنویس معروف در گرفت که نتیجتا کار به جاهای باریکی کشیده ومنتهی به از بین رفتن مرحوم میر عمادالحسنی گردیده است.
علیرضای عباسی دراواخرعمر ناخوش وبستری می شود وچون مورد توجه شاه بوده اطبای حاذق از اطراف واکناف مامورمعالجه او می شوند ولی نتیجه حاصل نشده وروزی که پس از رفع اغماءو بیهوشی چشم گشوده واحباب خود را دراطراف خود می بیند بالبداهه این شعررا سروده است :

ای دریغا که از جهان خراب زیر تاری مغاک باید شد
با دل وخاطری چو آتش وآب باد پیموده خاک باید شد
پاک نا کرده تن ز گرد گناه نزد یزدان پاک باید شد

بعد از آن عرق سردی به صورتش نشسته وناگاه جان به جان آفرین تسلیم می نماید وازطرف دربار شاهی واعیان واشراف وشاگردانش با نهایت احترام به خاک سپرده می شود.
مرحوم علیرضای عباسی به شیخ الخطاطین نیزمعروف بوده است .نامبرده قطعات زیادی نوشته وازآن جمله این قطعه که خطاب به شاه عباس بزرگ نوشته جالب توجه است:

شاها چو عکس تیغ توبر دشمن اوافتاد
مه را ز بیم صاعقه بر خرمن او افتاد
ای خسروی که ازصفت حلق وخلق تو
اندیشه در میان گل و گلشن او فتاد
خصم تو ناگهان نفس سرد بر کشید
زان لرزه بر عظام دی و بهمن او فتاد
من شکر نعمتت به کدامین زبان کنم
کزشرح آن زبان خرد الکن او فتاد

با این خوشنویس آشنا شوید:

یاقوت مستعصمی ملقب به قبلة‌الکتاب