دراین گفتار سعی داریم به اهمیت پی بردن به زندگینامه خوشنویسان این مرز وبوم بپردازیم.بیش از هزار سال است که سر انگشت توانای خوشنویسان ایرانی ,بر سینه ی پرنیانی کاغذ,وسیمای فیروزه ای کاشی ودل سخت سنگ,به نقش آفرینی پرداخته است .حاصل این تلا ش

پی گیر امروز زینت بخش موزه ها , کتابخانه ها, بناها و مجموعه های خصوصی صاحبان ذوق در سراسرجهان است.

هنرپربارخوشنویسی که هر قطعه اش را چون "ورق زر"میبرند مدیون خوشنویسان نامور و گمنامی هستیم که طی سده های بسیارعشق به هنرسرانگشت توانای آنان را نیرو بخشید تا سیاهی مو را به سپیدی کاغذ ببازند و با قلم نیین گلزاری چنین دلنشین بپرداند.در این راه جان باختند ,وچه بسیاری از آنانکه هنر را تنها برای هنر خواستند , وازلذات گذران زندگی چشم پوشیدند,وبرترین لذت رادرآفرینش آثار جاودان ,واعتلای هنر خوشنویسی جستجوکردند.آنچه امروز به صورت کتابهای پربها وقطعات خط خوش دردست ماست,حاصل عمر پربار این هنرمندان است.هنرمندانی که هستی خود را ذره ذره در رگ حروف و کلمات دمیدند,تا آنها را هر چه زیباترو موزون تر بر صفحه کاغذ نقش بندند.خط خوش فارسی که امروزچنین زیبا وآراسته در دسترس ماست ,طی قرون واعصاردگرگونی ها ی بسیار به خود دیده است.پس ازواژگون شدن شاهنشاهی ساسانی ,واسلام پذیرفتن ایرانیان دگرگونی های بسیار در ایران پدید آمد.از جمله این دگرگونیهاگسترش خط کوفی در ایران بود .خط کوفی در آغاز چون مهمانی ناخوانده مورد بی مهری ایرانیان قرار داشت ,زیراجانشین خط ملی و مذهبی ایران یعنی پهلوی و اوستایی محسوب می شد .اما نیازمندی به آن ایرانیان را ناچار ساخت که خواندن ونوشتن آن را بیاموزند ,بدون آنکه به هنر خوشنویسی توجهی داشته باشند.دیری نپایید که ایرانیان برتری فرهنگی ,سیاسی و حتی نظامی خود را بر تازیان ثابت کردند .از آن پس در همه امور تحولات تازه پدید آمد .از جمله فکر ایجاد خطی که برابر ذوق لطیف ایرانی وعاری از خشونت وسختی خط کوفی باشد جان گرفت.خوشنویس نامور محمد بن علی فارسی مشهور به "ابن مقله"پیشگام این دگرگونی بود.هم او بود که از خط کوفی ,خطوطی چون محقق وریحان و ثلث را پدید آورد .اگر چه خون پاک او که سرشار از عشق میهن بود سرانجام بر خاک ریخت, اما همین خون جوشان بود که درخت پربار هنر خوشنویسی را بارور کرد.میراث پر بهای اورا پیروانش تا اوج کمال و جمال به اعتلا کشاندند.دگرگونی بنیادی دیگر در سده هشتم هجری ,به دست خوشنویس نامور دیگری به نام میر علی تبریزی "واضع"پدید آمد .شیوه او که به خط نستعلیق مشهور شد خطی است که پس از او به اوج زیبایی وکمال پختگی رسید.وهنرمندان ناموری چون سلطان علی مشهدی,میر علی هروی,شاه محمود نیشابوری و سر انجام میر عماد سیفی آن را چنان به زیور کمال وجمال آراستند که"عروس خطوط"نامده شد.جستجوی کمال درکارخوشنویسی همچون چشمه خشکی ناپذیری همواره در خون گرمخوشنویسان ایرانی جوشان بوده است.گفتگودرپیرامون هنرخوشنویسی وتاریخ خوشنویسان ایران دراین گفتاربه ریختن بحر در کوزه ماند.اما به مصداق آنکه:آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشیدضروری است که به پاس آن همه تلاش و کوشش ازاین هنرمندان نامور و گمانم یاد شود.میراث پر بهای خوشنویسی را مدیون خوشنویسان بسیاری هستیم , که چهره تابناک شمار کمی از آنها دیگران را در پرتو خویش محو کرده و به فراموشی سپرده تا بدانجا که نام آنها را تنها در تذکره ها می توان یافت.

نوشته شده توسط سرای خوشنویسان